ممکن است اطلاعاتی از یک وبسایت یا صفحه اینترنتی را نیاز داشته باشید اما آن وبسایت به دلایل مختلفی از جمله هک شدن، دیگر در دسترس نباشد. در این صورت میتوانید نسخه پیشین آن صفحه را مشاهده کنید. شاید شما نیز تاکنون به اطلاعاتی از یک صفحه اینترنتی ویا وبسایت نیاز داشته باشید که به دلایل مختلفی از جمله هک شدن وبسایت، اتمام دوره میزبانی هاست، پاک شدن وبسایت و ... دیگر وجود ندارد. در این صورت میتوانید از نسخههای پیشین آن صفحه یا وبسایت که توسط سرویسهای مختلفی ذخیره شده اند، استفاده کنید. برای مثال مطلبی با عنوان خاصی در گذشته در صفحهای منتشر شده بود که اکنون به آن صفحه دسترسی ندارید یا کلاً محتوای آن از صفحه مورد نظر حذف شده باشد در این مواقع معمولاً با خطای 404 یا سایر خطاهای HTTP مواجه خواهید شد. ازجمله مهمترین مزایای این سرویسها این است که وبسایت درصورت هک شدن ویا خارج شدن از دسترس، همچنان بسیاری از محتوای آن در دسترس خواهد بود. همچنین کاربر میتواند به محتوا یا تصاویری که به دلایل فنی پاک شده باشند و کاربر را با خطای 404 مواجه کنند، دسترسی داشته باشد.
سرویسهای ذخیره سازی نسخههای پیشین وبسایتها
به دلیل این که ذخیره کردن کشهای هر وبسایت و صفحه در اینترنت نیاز حجم بسیار بالایی از فضای ذخیره سازی دادهها دارد، امکان ذخیره کردن این گونه آرشیوها برای همه سرورها وجود ندارد. در این میان شرکت گوگل با سرویس کش لینک (Cache Link یا Web Cache) و وبسایت آرشیو (Archive) دو سرویسی هستند که نسخههای بسیاری از صفحات وب را ذخیره میکنند و به کاربران خود به صورت عمومی و رایگان امکان دسترسی به این کشها و آرشیوها را میدهند. سرویس گوگل کش لینک تنها آخرین نسخه از صفحهای را که توسط خزنده خودکار گوگل مشاهده شده است، ذخیره میکند. یعنی در این سرویس فقط امکان مشاهده آخرین نسخه از صفحه وجود دارد البته این سرویس دامنه بسیار گستردهای از صفحات را نسبت به سرویس آرشیو پشتیبانی میکند. در سرویس وبسایت آرشیو، سایتها و صفحات طی بازههای زمانی مشخص یا به صور دستی، توسط خزندههای آن ذخیره میشوند. یعنی در این سرویس امکان مشاهده نسخههای پیشین صفحه مورد نظر وجود دارد البته درصورتی که این صفحات توسط وبسایت آرشیو، ذخیره شده باشند. هردو این سرویسها صفحات عمومی را فقط به صورت کدهای HTML ذخیره میکنند؛ بنابراین ممکن است بسیاری از امکانات وبسایت غیر قابل استفاده شوند. همچنین برخی از فایلها مانند تصاویر نیز از طریق این سرویسها آرشیو میشوند.
نحوه مشاهده نسخه پیشین یک صفحه یا وبسایت
برای مشاهده نسخه پیشین یک صفحه اینترنتی کافیست در کادر زیر مسیر کامل صفحه (URL) مورد نظر، برای مثال: [میهمان عزیز شما قادر به مشاهده لینک نمی باشید. جهت مشاهده لینک در تالار گفتگو ثبت نام کنید. ] را وارد کنید. سپس بر روی سرویسی که میخواهید نسخه (ها)ی پیشین را توسط آن مشاهده کنید، کلیک کنید. سرویس Google همان گوگل کش لینک و سرویس Archive نیز همان سرویس وبسایت آرشیو است.
آدرس صفحه:
نکته: ممکن است صفحه مورد نظر در هیچ یک از سرویسهای بالا ذخیره نشده باشد. همچنین برای مشاهده راهنمای استفاده از سرویس آرشیو به بخش نحوه استفاده از سرویس آرشیو مراجعه کنید.
نحوه مشاهده نسخه پیشین یک صفحه یا وبسایت به صورت دستی
درصورتی که میخواهید به صورت دستی وارد نسخه پیشین وبسایت شوید کافیست مراحل مشخص شده را در سرویس مورد نظر انجام دهید.
سرویس گوگل کش لینک (Google Cache Link)
برای مشاهده آخرین نسخه ذخیره شده توسط خزنده گوگل، از لینک زیر استفاده کنید: http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:[URL] کافیست بجای عبارت [URL] آدرس صفحه یا وبسایت مورد نظر را وارد کنید. توجه کنید که دو کاراکتر [ و ] را وارد نکنید. برای مثال، آخرین نسخه این وبسایت در لینک زیر وجود دارد: http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://bytegate.ir/
همچنین میتوانید از طریق موتور جستجوگر اصلی گوگل با افزودن عبارت ":cache" به ابتدای لینک مورد نظر، به نسخه کش شده آن هدایت شوید: cache:[URL] کافیست بجای عبارت [URL] آدرس صفحه یا وبسایت مورد نظر را وارد کنید. توجه کنید که دو کاراکتر [ و ] را وارد نکنید. برای مثال با استفاده از کوئری زیر میتوانید به نسخه کش شده این وبسایت مراجعه کنید: cache:http://bytegate.ir با مشاهده عبارت This is Google's cache of URL در کادر بالای صفحه، درواقع شما نسخه کش شده آن صفحه را مشاهده میکنید. تاریخ و زمان دقیق کش شدن صفحه بر حسب GMT را نیز میتوانید ببینید. نسخه کش شده وبسایت بایت گیت
سرویس آرشیو (Archive)
برای مشاهده آخرین نسخه ذخیره شده توسط خزنده سرویس آرشیو، از لینک زیر استفاده کنید: https://web.archive.org/web/*/[URL] کافیست بجای عبارت [URL] آدرس صفحه یا وبسایت مورد نظر را وارد کنید. توجه کنید که دو کاراکتر [ و ] را وارد نکنید. برای مثال، آخرین نسخه این وبسایت در لینک زیر وجود دارد: http://web.archive.org/web/*/http://bytegate.ir/ همچنین میتوانید از طریق بخش 'وب' سرویس آرشیو آدرس مورد نظر را وارد کرده سپس بر روی BROWSE HISTORY کلیک کنید تا به نسخههای پیشین وبسایت یا صفحه مورد نظر هدایت شوید.
نحوه استفاده از سرویس آرشیو:
استفاده از سرویس کش گوگل بسیار آسان است. تنها کافیست به لینک آن بروید درحالی که نحوه استفاده از سرویس آرشیو با سرویس گوگل تفاوت دارد. پس از رفتن به لینک آرشیو به صورت دستی یا از طریق ابزار تهیه شده، درصورتی که با خطای "Wayback Machine doesn't have that page archived" مبنی بر عدم وجود نسخه آرشیو مواجه نشدید، با صفحهای روبرو خواهید شد که قسمت بالایی آن مانند شکل زیر است. در این قسمت میتوانید دفعات ذخیره شدن صفحه مورد نظر توسط سرویس و همچنین نمودار ذخیره سازی آن را مشاهده کنید: صفحه مربوط به آرشیو وبسایت
در ادامه صفحه با تصویری مانند شکل زیر مواجه خواهید شد که در آن یک تقویم مربوط به سال انتخابی (به صورت پیشفرض، سال جاری) وجود داشته و برخی از روزهای آن به رنگ آبی مشخص شده اند. این روزها درواقع زمانی هستند که سرویس صفحه مورد نظر را ذخیره کرده است: تقویم آرشیو
با کلیک بر روی دایرههای آبی، به صفحه کش شده هدایت خواهید شد. برای مثال صفحه کش شده وبسایت بایت گیت به شکل زیر است: نکته: ممکن است در یک روز بیش از یک بار صفحه مورد نظر ذخیره شده باشد. در این صورت با بردن ماوس بر روی آن میتوانید به نسخههای مختلف صفحه بروید.