نگاهی به بلوار چمران شیراز

بلوار چمران را می توان از این نظر حائز اهمیت دانست که تمامی ادراکات فرد از سایت درگیر و وابسته به حواس پنجگانه است. اولین حس محسوس در سایت، حس بویایی است که ترکیبی از بوهای خوب (گیاهان محیط) و بعضاً نامطلوب (بوی قلیان) بود. دیگر عامل تاثیرگذار در سایت استفاده از المانهای متعدد و تامل برنگیز بود که باعث درگیر شدن حس بینایی می شد.

همچنین استفاده از پوشش گیاهی در ترکیب با سختی سنگ و سیالیت آب در حاشیه بلوار موجب غنی تر شدن این حس در سایت بود. اما ناگفته نماند که پوشش گیاهی در برخی نقاط باعث کاهش دید و بعضاً ایجاد حس محصوریت می شد که می توانست حسی از ناامنی را نیز به همراه داشته باشد. همنشینی جریان هوا در کنار حضور گیاهان در بلوار چمران حس لامسه را تشدید می کرد به طوری که وزش باد بر درختان و برگهای پاییزی بر غنای بیشتر این حس می افزود. علاوه بر این استفاده از توپوگرافی و سنگفرشها با ایجاد حس اصطکاک حین قدم زدن، حس لامسه را تحریک می کرد. استفاده از گونه های گیاهی پهن برگ در برخورد با وزش باد اصوات دلنشینی تولید می کرد و از طرفی همجواری با بزرگراه، صدای مزاحم اتومبیل را به همراه داشت که تا حدی با پوشش گیاهی برطرف شده بود. دستفروشانی که در سایت مواد غذایی متنوعی می فروختند باعث نهادینه شدن حس چشایی منظر بلوار در یاد مخاطب بودند.

موقعیت جغرافیایی، مقیاس انسانی و دسترسی مطلوب باعث حضور پذیری هر چه بیشتر مخاطبین در این سایت شده است و همچنین ساختار طولی سایت که فضای مناسبی برای پیاده روی فرآهم آورده در مجموع به عنوان کیفیتهای فضایی و منظرین، نقش تاثیرگذاری در هویت و کاراکتر سایت ایفا کرده است.

ذهنیت قبل از بازدید از سایت مربوط به تصورات معمول و رایج در رابطه با بلوار بوده است ولی بعد از بازدید از سایت، تعاملات و حضور فیزیکی مردم، مکانی زنده و پویا را در ذهن ثبت کرد که تفاوتی نسبتاً چشمگیر در ذهنیت قبل و بعد از بازدید ایجاد کرد. در نهایت باید اشاره کرد که کشیدگی طولی سایت در جوار بلوار، مقطعی با توپوگرافی مطلوب، استفاده از المانها و تناسبات در استفاده از پوشش گیاهی، آب و سنگ، جملگی مهمترین شاخصه های فضایی و ساختاری سایت محسوب می شدند.

نویسندگان: حنظله شعبانی، مجتبی خلیلی

منبع: معمار منظر