دانلود ضوابط و مقررات مکانیابی مسجد

پیش نویس چهارم مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درخصوص ضوابط و مقررات مکانیابی مساجد در طرح های توسعه شهری و روستایی

در راستای تحقق وظایف محوله براساس بندهای الف و ب از ماده 107 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و بنا به پیشنهاد معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی ، شورایعالی شهرسازی و معماری در جلسه مورخ ضوابط و مقررات مکانیابی مساجد در طرح های توسعه شهری را به شرح زیر تصویب نمود.

1. مکانیابی مساجد در بخش های توسعه شهری :
با تجه به اینکه توسعه شهری دارای ساختار محله ، کلان محله (ناحیه شهری) و منطقه شهری می باشند دستگاه تهیه کننده طرح های توسعه شهری مکلف است در ساختار هر یک از مراکز محلات یک مسجد محله ای در کنار سایر کاربریها و خدمات محله ای پیش بینی شده ، مکانیابی و منظور نمایند.
بدیهی است در چنین ساختاری مرکز محله ارتباط مستقیم با ساختار کلان محله (ناحیه شهری) خواهد داشت.

- برای مراکز کلان محله ها (ناحیه های شهری) و مراکز مناطق نیز دستگاه تهیه کننده طرح های توسعه شهری مکلف به پیش بینی مکان احداث مساجد کلان محله ای (ناحیه شهری) و منطقه ای متناسب با ساختار سلسله مراتبی شهری خواهند بود.

تبصره : در شهرهایی که مساحت مسجد جامع شهر پاسخگوی نیاز نمازگزاران جمعه ، اعیاد و مناسبت ها نیستند ، پیش بینی توسعه مسجد جامع و یا در صورت عدم امکان توسعه مکان احداث مصلای شهر درارتباط با ساختا ر شهری از تکالیف دستگاه تهیه کننده در هنگام تهیه طرح های توسعه شهری می باشد .

2. مکانیابی مساجد در شهرهای جدید :
دستگاه تهیه کننده طرح های جامع و تفصیلی شهرهای جدید مکلف به مکانیابی مسجد جامع شهر متناسب با سرانه مورد نیاز جمعیت افق طرح و در مرکز ساختار اصلی شهر است . ضمن آنکه مکانیابی مساجد محله ای ، کلان محله ای (ناحیه شهری) ، منطقه شهری نیز تکلیف دستگاه تهیه کننده طرح جامع و تفصیلی شهر جدید همانند موارد مذکور در بند یک این مصوبه (مکانیابی مسجد در بخش های توسعه شهری) می باشد .

3. مکانیابی مساجد در شهرک های مسکونی :
در تهیه طرح های مربوط به شهرک های مسکونی ، نهاد ، دستگاه و یا سازمان تهیه کننده طرح مکلف است متناسب با جمعیت پذیری شهرک در سال افق طرح و مطابقت طرح با سطوح شهری (در نزدیکترین شهر مرکز شهرستان) (محله ، ناحیه ، منطقه) حداقل یک مسجد در مرکز شهرک و مرتبط با ساختار اصلی در مجاورت سایر خدمات عمومی پیش بینی نمایند . بدیهی است که چنانچه جمعیت پذیری شهرک بیش از سه محله شهری باشد . نیاز به پیش بینی یک مسجد برای کل شهرک و نیز پیش بینی مساجد محله ای برای هر یک از محلات جز تکلیف طراحان و مجریان شهرک خواهد بود.

4. محوریت مسجد در تهیه طرح های جامع و تفصیلی :
در بخش های موجود شهرها و به هنگام تهیه طرح های جامع و تفصیلی دستگاه تهیه کننده ، مکلف است ساختار فضایی شهر مورد نظر را به گو نه ای تنظیم نمایند تا مساجد موجود و جدیدالاحداث با توجه به موقعیت و ایفای شهری نقش ، مساحت و بعد مکان به عنوان مساجد محلات ، مساجد ناحیه های شهری و مساجد منطقه شهری منظور شوند . بدیهی است در صورتیکه مطالعات طرح نشانگر کمبود سطح سرانه مساجد در هر یک از تقسیمات شهری (محله ، ناحیه و منطقه) باشد ، دستگاه تهیه کننده طرح جامع و تفصیلی مکلف به مکانیابی مساجد متناسب با نیاز ساکنین و با اولویت توسعه فضاهای مربوط در آینده است .

تبصره 1 – در تهیه طرح های جامع و تفصیلی و هادی توجه به محوریت مساجد از نظر کالبدی و ساختاری ضروری است .
تبصره 2 – در مساجد جدیدالاحداث پیش فضا بعنوان تجمع افراد (جدا از مساحت مفید مسجد) و توسعه آتی پیش بینی شود .
تبصره 3- در مناطقی که از حسینیه ها زیاد استفاده می کنند ، توصیه می شود که مساجد به صورت ترکیبی از مسجد و حسینیه پیش بینی شود .

5. روستاها :
در طرح های هادی روستایی نهاد تهیه کننده طرح ها مکلف است متناسب با جمعیت ، ساختار و موقعیت حداقل یک مسجد در ساختار اصلی روستا ، مکانیابی نماید و چنانچه جمعیت یک روستا مقیاس بیش از جمعیت سه محله مسکونی به نزدیکترین شهر مرکز آن شهرستان باشد ، علاو ه بر مسجد اصلی روستا ، مسجد در مقیاس محله ای برای هر یک از محلات نیز پیش بینی و در طرح هادی منظور نماید .
بدیهی است در بخش های توسعه کالبدی روستا، چنانچه این بخش های مشمول پیش بینی جمعیت پذیری بیش از یک محله باشد ، پیش بینی مسجد یا مساجد متناسب با جمعیت افق محله ، از تکالیف نهاد تهیه کننده طرح خواهد بود .