اهمیت درس پژوهی در آموزش و پرورش و نمونه های کار شده

درس پژوهی کوشش جمعی و روش مند همراه با ژرف اندیشی معلمان مدرسه در قالب گروه های کوچک به منظور شناسایی مشکلات دروس و موضوعاتی که دانش آموزان در درک و دریافت آن با مشکل مواجه هستند ،سپس همفکری و بازاندیشی و طراحی یک طرح مشترک در شیوه تدریس درس مورد نظربا رویکرد هم آموزی و یادگیری معلمان از تجربه های یکدیگر و با هدف دستیابی به راه حل بهتر و مناسب تر از طریق خرد جمعی در جهت تسهیل در فهم مطالب و سرعت یادگیری و تعمیق آموخته های دانش آموزان و در نهایت ارائه یک الگوی برتر در آموزش درس موردنظر می باشد.
با اجرای درس پژوهی می توان مجموعه ای از تجربه های ماندگار آموزشی را نه فقط از طریق نوشته های معلمان بلکه از طریق مشاهده فیلم تدریس آن ها فراهم آورد و آن ها را در اختیار نظام آموزش و پرورش قرار داد.به طوری که اگر این انقلاب آموزشی در سطح کشور(باحدود700 منطقه آموزش و پرورش) صورت گیرد می توان از همه مفاهیم مهم کتاب های درسی و در همه دوره ها و پایه های تحصیلی،فیلم ها و روش های تدریس برتر را تهیه و با تشکیل «بانک فیلم های تدریس» و در دسترس قرار دادن آن برای همه معلمان «کیفیت تدریس و آموزش» را در سطح کشور بالا برد.
مهم ترین هدف های درس پژوهی عبارتند از:
1-ایجاد یک فرصت مناسب برای یادگیری بیشتر و بهتر معلمان از طریق انتقال تجربیات حرفه ای و مهارتی 2-بکارگیری خرد جمعی برای بهبود مسأله های کلاس و درس 3-تسهیل در فهم مطالب و سرعت یادگیری و تعمیق آموخته های دانش آموزان در فرایند یاددهی –یادگیری 4-بازنگری در روش های تدریس انفرادی و سلیقه ای و مهم ترین شرایط لازم برای اجرای درس پژوهی عبارت است از:
1-دارا بودن روحیه کار تیمی و گروهی 2- داشتن دغدغه های آموزشی و تربیتی مشابه 3- دارابودن روحیه نقادی و ظرفیت انتقادپذیری 4- انگیزه و علافه مندی 5- حمایت مدیر مدرسه و سایر کارکنان مدرسه 6- داشتن روحیه ی پرسشگری و تحقیق 7- وجود امکانات لازم
مراحل درس پژوهی بر طبق مدلی که نویسنده آن را ارائه داده است دارای 9 مرحله است :
1-مسأله یابی و تعیین موضوع درس پژوهی (مشخص بودن علل انتخاب درس مورد نظر)
2-تعیین اهداف و برنامه ریزی (اساس درس پژوهی بز پایه خرد جمعی و تیمی است تا از این طریق ضریب خطا در تصمیم گیری و برنامه ریزی کاهش یابد)
3- تدوین طرح درس جمعی (با رعایت مهم ترین نکات در طرح درس نویسی و آشنایی با روش های تدریس)
4- اجرای تدریس اول (با حضور کلیه اعضای تیم و فیلم برداری از کل فرایند تدریس)
5-بازنگری و نقد اجرای تدریس اول (ثبت و ضبط همه نکات مثبت و منفی)
6-طرح درس مجدد و اصلاح شده (مشخص کردن تغییرات شکلی یا محتوایی در مقایسه با طرح درس قبلی)
7- اجرای تدریس دوم (با حضورکلیه اعضای تیم و فیلم برداری از کل فرایند تدریس)
8-بازنگری و نقد اجرای تدریس دوم (و در صورت لزوم اجرای سوم تا دستیابی به الگوی تدریس برتر)
9-نتیجه گیری و ارائه گزارش نهایی درس پژوهی( بر طبق الگوی پیشنهادی گزارش نویسی)
مهم ترین نتیجه اجرای درس پژوهی این است که درس پژوهی به معلمان فرصت می دهد که پس از سال ها تدریس انفرادی و بسته بودن درب کلاسشان به روی سایر معلمان هم پایه و یا هم درس،در کنار سایر همکاران خود قرار گرفته و علاوه بر در اختیار قرار دادن تجربه و مهارت خود،از تجربه ها و دانش دیگران در جهت هم افزایی مهارت ها و بهبود جریان تدریس نیز بهره گیرند