اندیشه

حکومت زندیه از دل بی نظمی ها و آشوبی که پس از فروپاشی حکومت افشاریه به وجود آمده بود، سر برآورد. در زمانی که زندیه به قدرت رسید و حتی تا پایان سالهای حکومتشان با توجه به روابط پیچیده قبایل، شیوه زندگی و درگیریهایی که هر چند وقت بین آنها رخ می داد، امکان اسکان شهری برای اکثر مردم ایران میسر نبود و به جز شهرهای تجاری مثل اصفهان، تبریز، شیراز و … که جمعیت زیادی داشتند، باقی شهرها کم جمعیت بودند. در آن دوره وجود پایتخت و مادر شهری بزرگ، مدرکی محکم بر وجود حکومتی نیرومند و طرفدار آبادانی بوده است. بنابراین شهر شیراز با توجه به دلایلی چون هوای معتدل، وجود استحکامات طبیعی، وجود دژ نظامی بر فراز مدخل شهر و … به عنوان پایتخت زندیه انتخاب شد. بخش اول شهرسازی و تحلیل ساختار شهر تحولات تاریخی شیراز نشان می دهد که منشاء شکل گیری شهر را باید در بازار و چهار محوری که آن را قطع می کنند، جستجو کرد که هر یک از این محورها مشخص کننده تحولات کالبدی در دوره ای از تاریخ شهر هستند. این تحولات به تناسب نیازهای زمان و در جهت اصلاح و تکمیل ساختار شهر صورت گرفته اند. قرارگیری عناصر شهری در طول این محورها تابع قانونمندی خاصی بوده است. چنانکه خصوصیات مشترک و اصلی ساختار شهر در ادوار مختلف به قرار زیر بوده است: قرارگیری عناصر شهری در مسیر قنوات و آبهای جاریتفکیک بین حوزه عملکردهای مذهبی، حکومتی و تجاریوجود فض, ...ادامه مطلب